در عصر پرمشغله امروزی از ظروفی مانند ظروف یکبار مصرف در میهمانی‌ها، جلسات مختلف علمی و اداری، جشن‌ها، مجالس مختلف از جمله: افطاری و روضه خوانی و … بسیار استفاده می‌شود.
دلایل زیر باعث محبوبیت و استقبال زیاد از این ظروف شده است:
- افزایش مصرف غذا در بیرون از منزل
- رعایت و حفظ مسائل بهداشتی
- تنوع در شکل و رنگ و اندازه
- وزن کم و راحتی در استفاده
- عدم نیاز به شستشو
- عدم مشکل شکستن ظروف
در ادامه می‌خواهیم به معرفی انواع ظروف یکبار مصرفِ پرمصرف در ایران و ویژگی‌ها و دلایلی که باعث تقاضای زیاد آن‌ها می‌شود، بپردازیم. لطفا تا پایان مطلب همراه ما باشید.
معرفی انواع ظروف یکبار مصرف به ترتیب میزان مصرف
ظروف یکبار مصرف پلاستیکی، ظروف یکبار مصرف فومی، ظروف یکبار مصرف کاغذی، ظروف یکبار مصرف آلومینیومی و ظروف یکبار مصرف گیاهی که هر کدام از این نوع ظروف مزایا و معایب خود را دارند؛ در زیر به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
در ادامه بهتر است، قبل از اینکه به ویژگی‌های هر نوع از این ظروف بپردازیم با انواع پلیمرهای مصنوعی مورد استفاده در تهیه این ظروف آشنا شوید:
PS (پلی استایرن)
PETE Or PET پلی اتیلن ترفتالات
PE (پلی اتیلن)
PP (پلی پروپلین)
PC (پلی کربنات)
PVC (پلی وینیل کلراید)
PA (پلی آمین)
همچنین در هنگام استفاده از ظروف یکبار مصرف بهتر است به این علائم اختصاری که در کف ظروف حک می‌شود، توجه فرمایید.
PS (پلی استایرن): این ظروف شفاف و شکننده هستند و با شعله تولید دوده می‌کنند؛ در تولید انواع ظروف یکبار مصرف پلاستیکی، شانه تخم مرغ،کاور سی دی استفاده می‌شوند. این نوع پلاستیک در صورت قرارگیری در کنار غذای داغ، آن را به شدت سمی می‌کند.
PETE Or PET (پلی اتیلن ترفتالات): بیشترین استفاده از آن در تولید ظروف بطری‌های آب آشامیدنی است؛ در تولید بطری‌های نوشیدنی و ظرف سس نیز کاربرد دارند.
PE (پلی اتیلن): این ظروف غیر شکننده هستند؛ هم به‌صورت سفید و هم شفاف بوده که از آن‌ها در بسته‌بندی و نگهداری روغن، سرکه و لبنیات استفاده می‌شود و برای مواد غذایی با حرارت بالا و مرطوب مناسب‌اند.
PP (پلی پروپلین): ظروف پلی پروپلین دارای رنگ تقریبا شیشه‌ای و نیمه شفاف بوده که قابلیت ترکیب با رنگ‌ها را دارند؛ همچنین این ظروف از استحکام خوبی برخوردارند و درصورت مچاله کردن، نمی‌شکنند و دوباره می‌توانند به فرم قبلی خود بدون ترک برگردند.
استفاده از این ظروف که اخیرا رایج شده به دلیل عدم وجود ماده استایرن در ترکیب اصلی خود، دارای مواد سمی نیست و در صورت ترکیب با مایعات داغ هیچ موادی از آن‌ها آزاد نشده و در مواد داخل آن نیز وارد نمی‌شود.
از این ماده در تهیه بطری‌های حاوی محلول‌های غلیظ، ظرف ماست، بطری سس گوجه، بطری شربت‌های دارویی، نی‌های نوشیدنی و درب پلاستیکی بطری‌ها بهره می‌برند. در کل تنها ظروف یکبار مصرف پلیمری که در تمامی دنیا به‌صورت مشترک مشکل بهداشتی نداشته و در حال استفاده‌اند، همین ظروف پلی پروپیلنی هستند.
PVC (پلی وینیل کلراید): پلاستیک سختی است؛ توسط نرم‌کننده‌ها، قابل انعطاف و نرم می‌شود. کاربردهای زیادی از جمله: بسته‌بندی مواد غذایی (ماهی، گوشت و مرغ)، بسته‌بندی داروهای کپسولی، شيشه‌های شيرخوری كودكان، آدامس، بطری‌های شیشه پاک کن و شامپو، باتری سازی شیلنگ‌های آب و صنعت ساختمان سازی دارند.
ظروف یکبار مصرف آلومينيومی
ظروف یکبار مصرف آلومینیومی جزء بهترین و سالم‌ترین ظروف یکبار مصرف هستند. ماندگاری غذا در این ظروف زیاد است، غذا به مدت طولانی‌تری در آن‌ها گرم می‌ماند؛ این ظروف آلومینیومی در عین داشتن زیبایی و کم حجم بودن، در برابر حرارت و گرما مقاوم بوده و تغییر شکل نمی‌دهند.
ظروف آلومینیومی یکبار مصرف ضمن حفظ کیفیت غذا، قابلیت استفاده در فر و ماکروویو، باعث آلودگی محیط زیست نیز نمی‌شوند. ظروف یکبار مصرف آلومینیومی جهت بسته‌بندی مواد غذایی در هتل‌ها، رستوران‌ها ،آشپزخانه‌ها و …بسیار کاربرد دارد.
به دلیل بالا بودن بهداشت این ظروف نسبت به دیگر ظروف یکبار مصرف، مورد استقبال بسیاری قرار گرفته‌اند. همچنین قیمت ظروف آلومینیومی در مقایسه با ظروف فومی و ظروف پلاستیکی نیز بالاتر است.
ظروف یکبار مصرف پلاستیکی
واحد سازنده پلاستیک‌ها، پلیمر است و از بین کاربردهای متنوع و فراوان محصولات پلیمری، ظروف یکبار مصرف نقش بیشتری دارند.
ظروف یکبار مصرف پلیمری (ظروف پلاستيكی) به دلیل ساختارشان برای سلامت انسان مضر هستند و كارخانه‌هاى توليدكننده ظروف یکبار مصرف پلاستيكى براى مواد غذايى بايد حتما دارای پروانه ساخت باشند.
در ظروف یکبار مصرف پلاستیکی ماده‌ای سمی بنام دیوکسین آزاد می‌شود که بسیار خطرناک است؛ در حالیکه در ظروفی مانند ظرف تک پرسی آلومینیومی از پلی وینیل کلراید استفاده نشده است.
ظروف یکبار مصرف فومی
ظروفی که به‌صورت فوم هستند؛ نوعی پلی‌استایرن که در ساخت آن‌ها از گاز هگزان استفاده می‌شود. ظروف يكبار مصرف سفيد و فوم‌دار برای مواد غذايي سرد و گرم (دمای حدود ۶۵ درجه سانتيگراد) و مرطوب مناسب هستند.
پیشنهاد مطالعه: ۵ مزیت بسته‌بندی مواد غذایی با ظروف آلومینیومی
ظروف فومی از نظر اقتصادی و شرایط زیست محیطی بر ظروف کاغذی ترجیح داده می‌شوند، اما بی خطر نیستند. گاز هگزان در دمای ۱۶۰ درجه آزاد گردیده و در صورتیکه دمای غذا خیلی بالا باشد، این گاز همراه با غذا به بدن انسان انتقال پیدا می‌کند و موجب سر درد می‌شود.
ظروف یکبار مصرف کاغذی
ظروف کاغذی توانسته‌اند حدود 2% از بازار مصرف ظروف یکبار مصرف را به خود اختصاص دهند و در کافی شاپ‌ها، رستوران‌ها، هتل‌ها، شرکت‌ها، مجالس مناسبتی، سمینارها، مسافرت‌ها، بیمارستان‌ها و… استفاده می‌شود.
از خصوصیات این ظروف کاغذی غذا می‌توان به توانایی زیاد نگهداری دما، تجزیه‌پذیری در عین شیک و بهداشتی بودن آن‌ها اشاره کرد. در فرآیند تولید این ظروف، نسبت به مواد پلاستیکی تا حدود 80 درصد میزان انرژی کمتری مصرف می‌شود.
ظروف کاغذی قابلیت استفاده در صنایع بسته‌بندی لبنیات و همچنین با درب یا فویل، قابلیت آب‌بندی ندارند؛ ظروف کاغذی غذا را تا حدودی می‌توان جایگزین ظروف پلاستیکی کرد و در صورتی سلامت هستند که برای تولید آن‌ها از مواد استاندارد استفاده شود. قیمت ظروف کاغذی حدودا 2 یا 3 برابر ظروف پلاستیکی است.
ظروف یکبار مصرف گیاهی
مواد اصلی تشکیل دهنده این ظروف نشاسته ذرت ،گندم و سیب زمینی است. این ظروف نه تنها مواد سمی و شيميايي ندارند؛ بلکه طی چندين ماه در خاك تجزيه می‌شوند. قیمت این ظروف كمی بیشتر از ظروف یکبار مصرف پلاستيكی است.
نکات و توصیه‌ها درباره استفاده از ظروف یکبار مصرف
- ظروف یکبار مصرف پلاستيكی يكی از عوامل تاثیرگذار بر بروز انواع سرطان و بيماری‌های گوارشی است و می‌توانند آلرژی زا نیز باشند.
- استفاده دراز مدت از اين ظروف موجب ایجاد خستگی و مشکلات عصبی می‌شود.
- بازيافت این ظروف با مشکل مواجه شده و حدود 300-500 سال طول می‌کشد تا تجزیه شوند.
- حتما ظروف يكبار مصرف پلاستيكي را از مراكز معتبر خریداری کنید؛ ظروفی را که استفاده می‌کنید، باید از وزارت بهداشت مجوز ساخت داشته باشند.
- از بطری‌های آب معدني و نوشابه به‌صورت مکرر استفاده نکنید.
- سعی کنید به‌صورت مداوم و پیوسته از ظروف یکبار مصرف پلاستیکیف، فومی و کاغذی استفاده نکنید.
گردآوری توسط: تولید کننده ظروف یکبار مصرف آلومینیومی مانیسا